Rahmi M. Koç Müzesi

2005 yılında ziyarete açılan ve Ankara Kalesi ana giriş kapısının hemen karşısında yer alan Ankara Rahmi M. Koç Müzesi iki ana bölümden oluşmaktadır: Çengelhan ve Safranhan

Çengelhan

Kanunî Sultan Süleyman döneminde1522–1523 yıllarında yaptırılmıştır. Hanın Mihrimah Sultan’ın eşi Damat Rüstem Paşa’nın vakfına bağlı olduğu bilinmektedir. Beş yüz yıla yakın bir süre önce inşa edilmesine rağmen günümüze kadar ayakta kalabilen Çengelhan, Ankara’nın hanlar bölgesinde özgünlüğünü bugüne kadar koruyabilen ender yapılardandır. Han, Ankara Kalesi’nin ana giriş kapısının karşısında, eskiden At Pazarı olarak anılan mevkide, bedestenlerin yakınında konumlanmıştır.

Dönemin en büyük dört hanından biri olan Çengelhan, çok sayıda oda ve ‘develik’ kısmı ile hizmet vermiştir. Han, 20. yüzyılın sonlarında terk edilmeden önce, tiftik, yapağı ve ham deri toptan satışlarının yapıldığı bir tabakhane ve yün deposu olarak kullanılmıştır. Kareye yakın dikdörtgen planlı mimari yapısıyla klasik Osmanlı kent içi hanlarının güzel bir örneğini oluşturan Çengelhan’ın ortasında üstü açık bir avlu vardır. Etrafı tonoz örtülü revakla çevrili avlunun ortasındaki tek katlı dikdörtgen yapı, Koç Holding’in kurucusu Vehbi Koç’un iş yaşantısına başladığı yıllarda kullandığı bir dükkâna da ev sahipliği yapmıştır.

Çengelhan, T.C. Başbakanlık Vakıflar Genel Müdürlüğü, Ankara Vakıflar Bölge Müdürlüğü’nden kiralanmış, restorasyon çalışmalarına, Çengelhan Otelcilik Turizm, Organizasyon, İnşaat ve Restorasyon A.Ş. tarafından 2003 yılında başlanmıştır. 2005 yılına kadar süren restorasyon çalışmasında han, aslına sadık kalınarak sağlamlaştırılmış, avlunun üzeri cam ile kapatılarak koruma altına alınmıştır. Çengelhan, Nisan 2005’te Rahmi M. Koç Müzecilik ve Kültür Vakfı’na bağlı bir müze olarak ziyarete açılmıştır.

Safranhan

Safranhan’ın 1511 yılında yaptırıldığı ve tipik bir Anadolu kervansarayı olarak kullanıldığı bilinmektedir. Ankara’da sof ticaretinin bitmesinden sonra önemini yitiren Safranhan Osmanlı Devleti’nin son dönemleri ve Cumhuriyet’in ilk yıllarında cezaevi olarak kullanılmıştır. Sonraki yıllarda ise genellikle depo olarak işlev gören han, 2012 yılında Rahmi M. Koç Müzecilik ve Kültür Vakfı tarafından satın alınmış aynı yıl restorasyon çalışmalarına başlanmıştır. 2016 yılına kadar süren restorasyon çalışmalarında han aslına sadık kalınarak restore edilmiş, müzenin uzantısı olarak ziyarete açılmıştır.